Meme Başı Akıntısı Nedir? Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Meme başı akıntısı kadınlarda sıkça karşılaşılan ancak çoğu zaman kaygı uyandıran bir durumdur. Akıntının rengi yoğunluğu ve eşlik eden semptomlar altta yatan nedenin belirlenmesinde önemli ipuçları verir. Bu durum hormonal dengesizliklerden enfeksiyonlara intraduktal papilom gibi iyi huylu tümörlerden nadiren de olsa malignitelere kadar farklı nedenlerle ortaya çıkabilir. Her ne kadar genellikle ciddi bir sorun teşkil etmese de özellikle tek taraflı kanlı veya sürekli akıntılar hızlı bir değerlendirme gerektirir.

Meme Başı Akıntısı Neden Olur?

Meme başı akıntısı, sıklıkla hormonal dalgalanmalar, süt kanallarındaki genişleme (duktus ektazisi) veya intraduktal papillom gibi iyi huylu süreçlerden kaynaklanır. Memeden sarı sıvı gelmesi veya siyah sıvı gelmesi gibi renk değişimleri genellikle bu durumlara işaret eder. Tedavisi tamamen altta yatan sebebin ne olduğuna bağlıdır. Çoğu fizyolojik akıntı sadece takip edilirken, enfeksiyon varlığında antibiyotik, memede akıntı ve ağrı gibi semptomlara yol açan iyi huylu lezyonlarda veya daha ciddi patolojilerde ise cerrahi yöntemlerle akıntı kalıcı olarak ortadan kaldırılır.

Normal ve Anormal Meme Başı Akıntısı Nasıl Ayırt Edilir?

Memeden sıvı gelmesi her zaman bir hastalık belirtisi değildir. Vücudumuzun bazı doğal süreçleri de bu duruma yol açabilir. Normal, yani fizyolojik kabul ettiğimiz akıntının bazı tipik özellikleri vardır. Bu tür akıntı genellikle her iki memeyi de etkiler ve meme ucundaki tek bir kanaldan değil birden fazla kanaldan gelir. En önemli özelliği ise kendiliğinden olmamasıdır; yani akıntının gelmesi için memenin veya meme ucunun sıkılması, uyarılması gerekir. Rengi de genellikle süt beyazına yakın, sarımsı veya yeşilimsi tonlarda olabilir. Bu tarif ettiğimiz türde bir akıntınız varsa, büyük ihtimalle endişelenecek bir durum yoktur. Hatta bir tavsiye: Akıntı var mı diye meme ucunu sürekli sıkıp kontrol etmeyin. Bu uyarı, akıntının devam etmesine neden olabilir. Çoğu zaman kendi haline bıraktığınızda bu fizyolojik akıntı kendiliğinden duracaktır.

Hangi Tip Meme Başı Akıntısı Bir Uzman Değerlendirmesi Gerektirir?

Bazı meme başı akıntıları ise altta yatan bir durumu işaret edebileceği için daha dikkatli bir yaklaşım gerektirir. Bunlara patolojik akıntı diyoruz. Eğer akıntınız aşağıdaki özelliklerden bir veya birkaçını taşıyorsa, bir genel cerrahi uzmanına başvurmanız önemlidir. Bu özellikler bizim için “kırmızı bayrak” niteliğindedir:

• Akıntının sadece tek bir memeden gelmesi
• Memeyi sıkmadan, kendiliğinden gelip iç çamaşırını lekelemesi
• Akıntının meme ucundaki tek bir noktadan, yani tek bir kanaldan gelmesi
• Geçici bir durum olmayıp inatçı bir şekilde devam etmesi
• Renginin su gibi berrak veya kanlı (kırmızı, pembe, kahverengi) olması
• Akıntıya memede ele gelen bir kitlenin eşlik etmesi
• Meme cildinde veya meme başında bir çekinti, renk değişikliği veya kalınlaşma olması

Meme Başı Akıntısının Rengi Bize Ne Anlatır?

Akıntının rengi, olası nedenler hakkında bize ipuçları verebilir. Ancak unutmayın ki tek başına renk tanı koymak için yeterli değildir; yukarıda saydığımız diğer özelliklerle birlikte değerlendirilmelidir. Akıntının rengini daha net anlamak için beyaz bir peçete üzerine bir damla damlatabilirsiniz. Olası renkler ve genellikle ne anlama geldikleri şunlardır:

• Süt Beyazı
• Sarı / Yeşil
• Kahverengi / Siyah
• Berrak / Su Gibi
• Kanlı / Pembe
• İrin Gibi (Pürülan)

Memeden sarı sıvı gelmesi veya yeşilimsi akıntılar genellikle fibrokistik değişiklikler veya süt kanallarındaki genişleme (duktus ektazisi) gibi iyi huylu durumların bir işaretidir ve genellikle endişe verici değildir. Memeden siyah sıvı gelmesi ise kulağa korkutucu gelse de çoğunlukla yine duktus ektazisi dediğimiz, özellikle menopoz dönemine yakın kadınlarda görülen iyi huylu bir durumdan kaynaklanır.

Ancak berrak veya kanlı akıntı bizim için en dikkat çekici olanlardır. Bu renkler hem intraduktal papillom gibi tamamen iyi huylu bir tümörden hem de meme kanserinden kaynaklanabilir. Bu nedenle bu iki renk, özellikle de tek taraflı ve kendiliğinden ise, mutlaka ileri araştırma gerektirir.

İyi Huylu Durumlar Meme Başı Akıntısına Neden Olur mu?

Evet, hem de ezici bir çoğunlukla. Meme başı akıntısı şikâyetiyle doktora başvuran kadınların büyük bir kısmında neden kanser dışı, iyi huylu durumlardır. Bu hastalarımız için her zaman rahatlatıcı bir bilgidir. En sık karşılaştığımız iyi huylu nedenler şunlardır.

Duktus Ektazisi: Özellikle 40’lı ve 50’li yaşlardaki kadınlarda, meme başı arkasındaki süt kanallarının doğal olarak genişlemesi, duvarlarının kalınlaşması ve içinin sıvıyla dolması durumudur. Sigara içmek bu durumu tetikleyebilir. Genellikle yapışkan, yeşil, kahverengi veya siyah bir akıntıya neden olur. Kendi kendine düzelebilen bu durum meme kanseri riskini artırmaz.

İntraduktal Papillom: Patolojik, yani araştırılması gereken akıntıların en sık sebebidir. Süt kanalının içinde oluşan, siğile benzeyen iyi huylu bir tümördür. Çok hassas ve kan damarlarından zengin bir yapısı olduğu için kolayca kanayabilir ve tek taraflı, kendiliğinden gelen kanlı veya berrak akıntıya yol açar. İyi huylu olmasına rağmen, çok nadiren de olsa çevresinde atipik hücreler veya gözden kaçan bir kanser başlangıcı barındırabileceği için, semptom veren papillomların cerrahi olarak çıkarılması standart bir yaklaşımdır. Bu ameliyat hem akıntıyı keser hem de lezyonun tamamını inceleyerek kesin tanı koymamızı sağlar.

Galaktore Nedeniyle Görülen Meme Başı Akıntısı Nedir?

Galaktore, gebelik veya emzirmeyle hiçbir ilgisi olmayan, genellikle her iki memeden gelen sütlü akıntıya verilen isimdir. Bu durum bir meme hastalığı değil vücuttaki başka bir sorunun, genellikle hormonal bir dengesizliğin belirtisidir. Süt üretimini sağlayan prolaktin hormonunun kanda aşırı yükselmesiyle (hiperprolaktinemi) ortaya çıkar. Tek memeden süt gelmesi galaktorede nadir görülür, genellikle iki taraflıdır. Galaktoreye yol açabilen bazı durumlar şunlardır:

• Bazı antidepresanlar, antipsikotikler veya tansiyon ilaçları
• Hipofiz bezinde bulunan ve prolaktin üreten iyi huylu tümörler (prolaktinoma)
• Tiroid bezinin az çalışması (hipotiroidizm)
• Kronik böbrek yetmezliği
• Aşırı stres

Meme Enfeksiyonları ve Apseler Meme Başı Akıntısına Yol Açar mı?

Kesinlikle evet. Mastit olarak bilinen meme dokusu enfeksiyonları veya tedavi edilmediğinde oluşabilen apseler, irinli ve kötü kokulu bir akıntıya neden olabilir. Bu durumda akıntıya genellikle memede başka belirtiler de eşlik eder. Bu belirtiler arasında en sık görülenler şunlardır:

• Şiddetli memede akıntı ve ağrı
• Memede hassasiyet ve şişlik
• Etkilenen bölgede kızarıklık ve sıcaklık artışı
• Bazen ateş ve halsizlik

Meme Başı Akıntısı ve Meme Kanseri Arasında Nasıl Bir İlişki Vardır?

Bu hastaların en çok merak ettiği ve endişelendiği konudur. Meme başı akıntısı, meme kanserinin bir belirtisi olabilir, ancak bu nadir bir durumdur. Meme kanseri teşhisi konan kadınların sadece küçük bir bölümünde (%5’ten az) ilk ve tek belirti akıntıdır. Ancak madalyonun diğer yüzüne bakmak gerekir: Özellikle tek taraflı, kendiliğinden ve kanlı/berrak akıntı şikâyetiyle başvuran kadınlar arasında yapılan incelemelerde, altta yatan nedenin kanser olma oranı %5 ila %21 arasında değişmektedir. Bu oran düşük gibi görünse de şüpheli akıntıların neden mutlaka ciddiye alınması ve araştırılması gerektiğini bize gösterir.

Duktal Karsinoma in Situ (DKİS) Meme Başı Akıntısına Neden Olur mu?

Evet, neden olabilir. DKİS, süt kanalının dışına taşmamış, çok erken evre (Evre 0) bir meme kanseridir. Genellikle hiçbir belirti vermez ve rutin mamografi taramalarında tespit edilen küçük kireçlenme (mikrokalsifikasyon) noktacıklarıyla fark edilir. Ancak nadiren de olsa, bazı DKİS vakaları kendisini kanlı veya berrak bir meme başı akıntısıyla belli edebilir. Tedavi edilmediğinde zamanla yayılmacı (invaziv) kansere dönüşme potansiyeli taşıdığı için, bu tür bir akıntının altında yatan nedenin saptanması hayati önem taşır.

Meme Başı Paget Hastalığı ve Meme Başı Akıntısı Arasındaki Bağlantı Nedir?

Meme başı Paget hastalığı, meme ucunda ve etrafındaki koyu renkli alanda (areola) görülen, egzama benzeri belirtilerle seyreden nadir bir kanser türüdür. Sadece bir cilt problemi gibi göründüğü için tanısı gecikebilir ve bu da onu tehlikeli kılar. Neredeyse her zaman, meme başının altındaki süt kanallarında bulunan bir kanserin (DKİS veya invaziv kanser) cilde yayılımının bir göstergesidir. Belirtileri arasında şunlar bulunur:

• Meme ucunda ve çevresinde iyileşmeyen, kırmızı, pullu, kabuklu bir döküntü
• Kaşıntı veya yanma hissi
• Sarımsı veya kanlı bir akıntı
• Meme başının düzleşmesi veya içeri çekilmesi

Meme ucunuzda geçmeyen, egzama benzeri bir yara varsa, bunu kesinlikle ihmal etmemeli ve bir uzmana görünmelisiniz. Tanı, meme ucu cildinden alınacak küçük bir biyopsi ile konur.

Meme Başı Akıntısının Nedenini Belirlemek İçin Hangi Yöntemler Kullanılır?

Doğru tedaviyi planlayabilmek için önce doğru tanıyı koymamız gerekir. Bu süreç sizinle yapacağımız detaylı bir görüşme ile başlar, ardından fizik muayene ve görüntüleme yöntemleriyle devam eder. Genellikle şu adımları izleriz.

Hasta Öyküsü ve Fizik Muayene: Akıntınızın tüm özelliklerini, ne zaman başladığını, neyin tetiklediğini ve diğer tüm detayları sizden dinleriz. Ardından her iki memeyi ve koltuk altını dikkatle muayene ederek herhangi bir kitle veya anormallik olup olmadığını kontrol ederiz.

Görüntüleme Yöntemleri: Yaşınıza ve bulgularınıza göre genellikle mamografi ve meme ultrasonunu birlikte kullanırız. 30 yaş altındaki kadınlarda genellikle ilk tercih ultrasondur. Bu testler, süt kanallarının içini, olası kitleleri veya duktus ektazisi, papillom gibi durumları görmemizi sağlar.

Meme MRG (Manyetik Rezonans Görüntüleme): Bu test, bizim için güçlü bir “problem çözücüdür”. Mamografi ve ultrason normal çıksa bile, akıntının özellikleri (örneğin kanlı olması) nedeniyle şüphemiz devam ediyorsa Meme MRG’sine başvururuz. Bu test, diğer yöntemlerle görülemeyen, gizli kalmış lezyonları saptamada son derece yüksek bir duyarlılığa sahiptir.

Erkeklerde Görülen Meme Başı Akıntısı Neden Ciddiye Alınmalıdır?

Bu konuda mesajımız çok net: Erkeklerde görülen her türlü meme başı akıntısı anormaldir ve mutlaka araştırılmalıdır. Kadınlara kıyasla son derece nadir görülen bu durum ne yazık ki çok daha yüksek oranda altta yatan bir meme kanseriyle ilişkilidir. Yapılan çalışmalarda, bu şikayetle başvuran erkeklerde kanser saptanma oranının %23’lere kadar çıkabildiği görülmüştür. Bu nedenle bir erkeğin meme başından akıntı gelmesi durumunda vakit kaybetmeden bir uzmana başvurması hayati önem taşır.

Meme Başı Akıntısı Nasıl Tedavi Edilir?

Tedavi, tamamen altta yatan nedene göre şekillenir. Eğer akıntı fizyolojik veya basit bir duktus ektazisine bağlıysa genellikle tedaviye gerek kalmaz, sadece takip yeterlidir. Enfeksiyon varsa antibiyotik, galaktore varsa buna neden olan hormonal sorunu düzeltecek ilaç tedavileri uygulanır. Semptomlara yol açan iyi huylu nedenler ve kanser şüphesi taşıyan durumlar için ise cerrahi devreye girer.

Mikrodokektomi: Sadece sorunlu olan tek bir süt kanalının, meme başı çevresinden yapılan küçük bir kesiyle çıkarılması işlemidir. Özellikle akıntısı tek bir kanaldan gelen ve gelecekte emzirmeyi düşünen genç kadınlar için ideal bir yöntemdir.

Total Duktus Eksizyonu: Sorun tek bir kanalla sınırlı değilse veya tekrarlayan enfeksiyonlar gibi durumlarda, meme başı arkasındaki tüm ana süt kanallarının çıkarıldığı ameliyattır. Bu ameliyat sonrası o memeden emzirme yeteneği kaybolur.

Kanser Cerrahisi: Eğer akıntının altından meme kanseri çıkarsa, tedavi onkolojik prensiplere göre planlanır. Bu kanserin tipine ve evresine göre memenin sadece bir kısmının alındığı (meme koruyucu cerrahi) veya memenin tamamının alındığı (mastektomi) ameliyatları içerebilir.

Meme Başı Akıntısı Hakkında Sıkça Sorulan Sorular

Memede akıntı neden olur?

Her iki cinsiyette de olan meme aslında bir salgı bezidir dolayısıyla belli bir noktaya kadar memeden akıntı gelmesi normaldir. Meme başında süt kanallarının açıldığı 10’a yakın ağız vardır ve çeşitli sebeplere bağlı olarak bu ağızlar açılarak meme başından akıntı gelmesine yol açar. Genellikle gebe veya emziren kişilerde meme akıntısı olmakla birlikte süt kanallarının genişlemesi, fibrokistik değişiklikler, enfeksiyonlar, meme içinde ortaya çıkan apseler, prolaktin hormonunun yüksekliği, kullanılan bazı ilaçlar, iyi huylu tümörler, meme kanseri ve travmalar meme akıntısına yol açabilir.

Memede enfeksiyon belirtileri nelerdir?

Memede akıntı olmasının sebepleri arasında gösterilen enfeksiyonların diğer belirtileri şu şekildedir; memede şişlik ve hassasiyet, meme ucunda yara, meme dokusunda kalınlaşma ve sertlik, meme cildinde kızarıklık, memede hissedilen sıcaklık hissi, ağrı ve yanma hissi.

Meme başı akıntısı için hangi doktora gidilir?

Meme başından gelen akıntılardan şikâyet eden kişiler genel cerrahi bölümüne başvurmalıdır. Genel cerrahi hekimi gerekli tetkikleri yaparak ihtiyaç duyulması halinde diğer branşlara yönlendirebilir.

Meme başından sıvı gelmesi ne zaman tehlikelidir?

Normalin üzerinde kronik olarak devam eden akıntılar bir meme hastalığının habercisi olabilir. Özellikle de patolojik meme akıntısı olarak da sınıflandırılan tek memeden akıntı gelmesi durumu, süt kanalı iltihabından kansere kadar pek çok değişkene bağlı olarak gelişebilir.  Eğer kişi, iç çamaşırında akıntının izini görüyor ve gözlemlediğinde akıntının sürekli olarak geldiğini fark ediyorsa zaman kaybedilmeden doktora başvurulmalıdır.

Memeyi sıkınca sıvı gelmesi normal mi?

Bir salgı bezi olan memenin sıkılmasıyla ucundan bir miktar sıvı gelmesi normaldir. Özellikle de hormonal sebepler ve bazı ilaçların kullanımına bağlı olarak gelişen akıntılar, meme sıkıldığında gelebilir. Zararsızdır.

Meme başı akıntısının iyi huylu olup olmadığı nasıl anlaşılır?

Meme başından gelen akıntının birçok türü olabilir. Ancak memeden gelen akıntının rengi yeşile dönükse, kötü bir kokuya sahipse ve en önemlisi de kanla karışık bir akıntı söz konusu ise mutlaka en kısa zamanda uzman bir hekime başvurulmalıdır.

Meme başı akıntısı ne renktir?

Meme başı akıntısı, altında yatan nedenlere bağlı olarak farklı renkte olabilir. En sık rastlanılan ve çoğu zaman süt kanallarının genişlemesi sebebiyle ortaya çıkan akıntılar renksiz ya da süt renginde olur. Bunun yanı sıra sarı, yeşil, siyaha yakın hatta kan renginde olabilir.

Memeden akıntı gelmesi kanser belirtisi mi?

Memeden gelen her akıntı kanser belirtisi değildir. Ancak psikosomatik veya hormonal nedenlere bağlı olarak her iki memeden gelen akıntının dışında tek bir memeden patolojik akıntı geliyorsa ve akıntıda kan varsa kanser şüphesi söz konusu olabilir.

Adet öncesi memeden akıntı gelmesi normal mi?

Hormonal dengenin değiştiği adet döngüsünde memeden bir miktar akıntı gelmesi normal kabul edilir. Eğer bu akıntı berrak ve az miktarda ise zararsızdır.

Meme başı akıntısı nasıl geçer?

Öncelikle meme başı akıntısının altında yatan sebebi öğrenmek için gerekli tetkiklerin yapılması gerekir. Eğer akıntının sebebi sistemikse buna yönelik tedavi uygulanır. Eğer kanal içinde kitle tespit edilirse cerrahi yöntem tercih edilir son olarak kanser sebebiyle akıntılar meydana geliyorsa bu durumda daha kapsamlı bir tedavi protokolü izlenir.

Kaynakça:

https://www.healthline.com/health/womens-health/nipple-discharge