Hipoparatiroidizm ve Hafıza Kaybı İlişkisi
Birçok kişi, gün içinde yaşadığı unutkanlıkları önemsemez. Kumandayı nereye koyduğu, çorabının tekinin nerede olduğu, mail atıp atmadığı, doktor randevusunun kaçta olduğu gibi günlük detayların unutulması bir noktaya kadar normal olsa da unutkanlığa gezici ağrılar, geçmeyen yorgunluk da eşlik ediyorsa hipoparatiroidizm akla gelmelidir.
Vücudun en küçük organlarından paratiroid bezlerinden salgılanan hormonun yetersiz olmasıyla ortaya çıkan bu hastalıkla ilgili merak edilenler blog yazımızda…
Hipoparatiroidizm nedir?
Paratiroid bezleri tarafından salgılanan parathormonun yetersiz salgılanması durumunda ortaya çıkan hastalığa hipoparatiroidizm denir. Bu sağlık problemi, tiroid bezlerine yakın bir yerde konumlanan paratiroid iç salgı bezlerinin fonksiyonlarını tam olarak yerine getirememesine bağlı olarak gelişir.
Kalsiyum ve fosforun dokulardaki dengesini ayarlayan paratiroid hormonunun vücutta az salgılanması birçok sağlık problemlerini de beraberinde getirir. Bu hormon az salgılandığında kanda dolaşan ve dokulara iletilen kalsiyum düzeyleri düşer, fosfor düzeyleri ise hayati oranda yükselir.
Hipoparatiroidizm belirtileri nelerdir?
Hastaların bir kısmı özellikle unutkanlık ve hafıza kayıplarından şikâyet eder.
Bunun yanı sıra;
- Tıpkı hiperparatiroidizmde olduğu gibi ellerde, ayaklarda uyuşukluk
- Kas ve eklem ağrıları
- İsten dışı gelişen kas hareketleri
- Bağ ağrısı
- Endişe ve depresyon
- Bilinç kaybı ve nöbet
- Kalpte ritim bozukluğu gibi bulgularla kendini belli eder.
2 tür hipoparatiroidizm çeşidi vardır
Cerrahi ilişkili ve cerrahi ilişkili olmayan iki farklı hipoparatiroidizm türü vardır. Hastalık vakalarının yüzde 80’e yakını cerrahi ilişkilidir.
Yani geçirilen bir boyun cerrahisi sonrası ortaya çıkmaktadır. Buna ek olarak tiroid bezi ameliyatı veya büyük çaplı baş-boyun kanseri operasyonları sırasında istem dışı olarak bu bezler zarar görebilir.
Cerrahi ile ilişkili olmayan hipoparatiroidizm ise nadir görülür ve farklı sebeplere bağlı olarak gelişir. Genellikle kanser tedavisi için uygulanan radyoterapiler, paratiroid bezlerini tahrip ederek zarar görmesine yol açabilir.
Otoimmün hastalıklar, granulomatöz hastalıklar, depo hastalıkları da paratiroid bezlerinin zarar görmesine ve hipoparatiroidizmin çıkmasına sebebiyet verebilir.
Nadiren de olsa DiGeorge sendromu gibi bazı genetik bozukluklar nedeniyle de gelişebilir. Düşük magnezyum seviyeleri de bu hastalığın ortaya çıkmasında rol alabilir.
Hipoparatiroidizm nasıl teşhis edilir?
Uzman bir hekim öncelikle hastanın tıbbi öyküsünü dinleyerek, vücutta belirgin semptomları tespit etmek için fiziki muayene yapar. Ardından kandaki kalsiyum, fosfor, magnezyum, PTh değerlerini ölçmek için kan testleri ister.
Fazla kalsiyumun idrarda emilip emilmediğini görmek için idrar testi, kalsiyum eksikliğinden kaynaklanabilecek anormal bir kalp ritmi olup olmadığını öğrenmek için EKG, düşük kalsiyum seviyelerinin kemiklerinizi etkileyip etkilemediğini belirlemek için de röntgen ve kemik yoğunluğu testleri de isteyebilir. Sonuca bağlı olarak da tedavi protokolü belirlenir.
Hipoparatiroidizm nasıl tedavi edilir?
Tedavideki temel amaç vücutta azalan kalsiyum miktarını vücuda geri kazandırmaktır. Bu amaçla hastalara ağızdan kalsiyum ve D vitamini desteği verilir. D vitaminin verilme sebebi ise bu vitaminin vücudun kalsiyumu emmesine ve fosforu gidermesine yardımcı olmasıdır.
Kalsiyum toz, suda eriyen tablet veya çiğnenebilir tablet gibi farklı şekillerde alınabilir. Eğer kalsiyum tedavisi yetersiz kalırsa mutlaka tedaviye vitamin D içeren ilaçlar da eklenir.
Aktif vitamin D olarak sınıflanan ilaçlar hastanın günlük kalsiyum tedavisine dahil edilir. Bu hastalık kalıcı olabildiği için bireyler, yaşamı boyunca bu takviyeleri ve ilaçları alabilir.
Eğer siz de gün içinde geçmeyen ağrılarınızla baş edemiyor ve unutkanlığınızın yaşam kalitenizi etkilediği düşünüyorsanız uzman bir doktorla iletişime geçin.
Sağlıklı günler dileriz.
Sıkça Sorulan Sorular
Hiperparatiroidi hangi durumlarda görülür?
Paratiroid bezlerinin kontrolsüz olarak fazla çalışması hiperparatiroidiye yol açar. Bu genellikle paratiroid adenomunda ( paratiroid bezinin iyi huylu tümörü) görülür.